Kuraszewo Św. Antoniego Pieczerskiego
Historia parafii św. Antoniego Pieczerskiego w Kuraszewie
Wizyta cerkwi czyżowskiej z 1775 r. podaje, że wieś Kuraszewo liczyła 68 domów zamieszkałych przez 298 osób, zaś w 1804 r. 89 domów. Znajdująca się niedaleko Kuraszewa Wieżanka, dziś przysiółek wsi Wólka, posiadała kaplicę i według Księgi Metryk cerkwi w Łosince z 1828 r. kapelanem kaplicy Wieżańskiej był ks. Bazyli Sewerynowicz. Kuraszewo, jako stara miejscowość, praktycznie była daleko do parafialnych cerkwi – w Czyżach – jak i później w Łosince. W 1868 r. mieszkańcy postanowili wznieść cerkiew św. Antoniego Pieczerskiego, obsługiwaną przez duchowieństwo parafii Czyże. Majstrami byli mieszkańcy Kuraszewa Sylwester Wasiluk i Łukasz Prokopiuk. W latach 90. XIX w. czyniono przygotowanie do podziału parafii. Wielka aktywność mieszkańców Kuraszewa podczas uroczystości w Leśnej Podlaskiej zwróciła uwagę oberprokurora Władimira Konstantinowicza Sablera, który później świątynię szczodrze obdarzył ofiarami rzeczowymi. W 1895 r. zbudowano dom parafialny, a w następnym roku cerkiew wyremontowano. Decyzją władz cerkiewnych z 7 listopada 1897 r. dotychczasowa dwuetatowa parafia Czyżewska podzielona została na dwie. Nowoutworzona parafia Kuraszewo diecezji litewskiej, dekanatu kleszczelowskiego obejmowała wsie: Kuraszewo, Lady, Łuszczę, Leniewo i Podrzeczany z 1.613 wiernymi. Na początku XX w. według rejestru diecezji grodzieńskiej z parafii Kuraszewo odeszła wieś Podrzeczany ponownie do Czyż. Przy cerkwi w Kuraszewie rejestrowano 1439 parafian, dwie szkoły cerkiewno-parafialne ze 100 uczniami.
Po I wojnie światowej władze państwowe nie dały pozwolenia na otwarcie parafii ani filii. Ziemia cerkiewna w ilości 33 dziesięcin przekazana z byłego funduszu cerkwi czyżewskiej, została zabrana przez władze państwowe. Cerkiew przyłączono do parafii Czyże. Siłą rzeczy ludność byłej parafii nie mogła być dostatecznie zabezpieczona w normalną obsługę duszpasterską. Odradzająca się polityka „jedności kościelnej” z aprobatą władz państwowych, znalazła podatny grunt dla utworzenia parafii obrządku wschodnio-słowiańskiego tzw. neounickiej. W latach 1925-1939 duchowni uniccy (w większości renegaci), obsługiwali część parafian, natomiast duchowni parafii Czyże roztaczali opiekę duszpasterską nad wyznawcami Prawosławia. Cerkiew zabrali unici i z tego tytułu dochodziło do zatargów. Prawosławni zaadaptowali dom mieszkalny Mikołaja Romańczuka na potrzeby świątyni. Sprawę przekazano do sądu i po wygranej sprawie w 1932 r. cerkiew ponownie przeszła do wyznawców Prawosławia. Plebania i grunty były użytkowane prze neounitów do końca 1939 roku.
Na początku II wojny światowej zamknęła swe działanie placówka neounicka. W latach 40. XX w. cerkiew została wyremontowana – dobudowano dzwonnicę. Według Klirowoj Wiedomosti z 1956 r. parafię stanowiło 170 domów, w tym: Kuraszewo 160 domów zamieszkałych przez 899 osoby i kol. Podwieżanka z Wólką – 10 domów.
23 lipca 2009 r., w dniu święta parafialnego, parafię odwiedził Metropolita Warszawski i całej Polski Sawa. W asyście 14 duchownych, przewodniczył on uroczystej Św. Liturgii, podczas której śpiewał miejscowy chór, wspomagany przez zaproszoną młodzież. Świąteczną homilię wygłosił ks. Leon Anchim. Po uroczystej procesji wokół świątyni, która zakończyła Św. Liturgię, w słowie do zgromadzonych wiernych Jego Eminencja metropolita Sawa wspomniał zawiłą historii cerkwi w Kuraszewie oraz dziękował za udział w święcie parafialnym.
Duchowieństwo parafii w Kuraszewie (lub obsługujący Kuraszewo duchowni z Czyż) stanowili księża: Lucjan Sosnowski (1897-1899), Mikołaj Rożkowski (1899-1906), Włodzimierz Sosnowski (1907), Jan Smirnow (1907-1915), Leoncjusz Aleksiejuk (1928-1929), Konstanty Rżecki (1931-1932), hieromn. Andronik Matwiejew (1932-1933), hieromn. Serafin Szachmuć (1935-1937), hieromn. Leonidas Moroz (1938), Mikołaj Wincukiewicz (1939-1944), Piotr Miedwiediew (1945-1952), Łukasz Janowicz (1952-1955), Mikołaj Bliźniuk (1955-1962), Włodzimerz Cybuliński (1962-1965), Piotr Popławski (1965), Jan Jakubiuk (1968-1973), Eugeniusz Naumow (1973), hieromnich Serafin (Sańczyk) (1973), Włodzimierz Szumikowski (1973-1979), Jerzy Ackiewicz (1986), Włodzimierz Sawczuk (1986), Eugeniusz Zdrojewski (1986-1992), Teodor Wasiluk, Eugeniusz Suszcz (1994-1996), Stanisław Strach (1996), Eugeniusz Podgajecki (1996), Mikołaj Grygoruk (1997-2007). Od 2007 r. proboszczem parafii jest ks. prot. Sławomir Troc.
Kaplica Św. Braci Machabeuszy około wsi Lady:
Przy drodze z Kuraszewa do wsi Lady, w odległości około 50 m, na prawym brzegu rzeki Łoknicy-Kuraszanki usytuowane jest Zamczysko, datowane na XI-XII wiek. Jest to małe wzniesienie, ograniczone od południa podmokłymi łąkami i doliną rzeki. W 1942 r., w sąsiedztwie źródełka zbudowano cerkiewkę wybierając na fundament sporo kamieni z Zamczyska, zaś przydatne drewno wzięto ze starej dzwonnicy. Inicjatorem budowy był Teodor Pawluczuk wraz z mieszkańcami Kuraszewa. Wkrótce źródełko zostało otoczone mnóstwem krzyży, przynoszonych tu przez wiernych. W 1973 r. przeprowadzono remont, dach pokryto nową blachą, ściany wewnątrz i zewnątrz oszalowano, ułożono nową podłogę, a teren ogrodzono.
W skład parafii wchodzą wsie Kuraszewo i Wólka. Na terenie parafii znajdują się dwa cmentarze: nieczynny o pow. 0,76 ha położony przy drodze do wsi Kojły, w odległości l km od cerkwi oraz nowy cmentarz przy cerkwi o pow. 1,12 ha założony w 1948 r.
Święta parafialne: św. Antoniego Pieczerskiego (10/23 lipca), św. braci Machabeuszy (1/14 sierpnia).
Parafia posiadał własną stronę internetową: www.kuraszewo.ai4.pl.
Oprac. ks. mitrat dr Grzegorz Sosna i Jarosław Charkiewicz, fot. archiwum parafii i Jarosław Charkiewicz
Kalendarz Prawosławny 2011 r.