NIEDZIELA XXIII PO PIĘĆDZIESIĄTNICY.

Ton. 6. Męcz. i wyznawców Guriasza, Samona (299-306) i Habiba (322). Św. Paisjusza Wieliczkowskiego (1794). Męcz. Dymitra (ok. 307).

Początek postu przed świętem Narodzenia Chrystusa.

Jutrz.: Ew. 1: Mt 116 (28, 16-20). Lit.: Ap. 220 (Ef 2, 4-10) i Ew. Łk 53 (10, 25-37; – niedzieli 25-ej).

10 ⁰⁰ – Św. Liturgia w Cerkwi Przemienienia Pańskiego.

PAISJUSZ WIELICZKOWSKI, mnich (Prepodobnyj Paisij Wieliczkowskij), 15/28 listopada i druga niedziela po Pięćdziesiątnicy (Sobór świętych rumuńskich).

Urodził się 21 grudnia 1722 r. w pokoleniowej rodzinie duchownych. Na chrzcie otrzymał imię Piotr.

Po śmierci ojca oddany przez matkę do Kijowskiej Akademii Teologicznej zapałał chęcią wstąpienia do zakonu. Przyjęty w wieku osiemnastu lat jako nowicjusz do Monasteru Lubeckiego zajmował się przepisywaniem ksiąg. W 1741 r. złożył śluby zakonne i otrzymał imię Parteniusz. W poszukiwaniu głębi duchowości udał się do Rumunii, gdzie w kilku monasterach żył jak pustelnik. Wkrótce jednak wyjechał i osiedlił się na świętej górze Atos.

Postrzyżony w wieku dwudziestu ośmiu lat w mantię otrzymał kolejne imię – Paisjusz. Wokół mnicha, prowadzącego głęboko ascetyczne życie oraz rozwijającego mało jeszcze znane na Atosie tradycje studiowania i przepisywania ksiąg Ojców Cerkwi, gromadziło się coraz więcej uczniów. Tak powstał nowy monaster.

Po siedemnastu latach pobytu na Atosie Paisjusz opuścił Świętą Górę, by przenieść się do mołdawskiego monasteru w Dragomirnie. Tam kierował wspólnotą żyjącą według zasad przez niego ułożonych. Głównymi z nich były: nieposiadanie niczego, posłuszeństwo, modlitwa i czytanie ksiąg. Powstały wówczas niezliczone przekłady na język staro-cerkiewno-słowiański dzieł Ojców Cerkwi, w tym „Filokalii” („Dobrotolubia”).

Paisjusz Wieliczkowski zmarł 15 listopada 1794 r. Został pochowany w ostatnim swym monasterze – Neamt w Rumunii. Jego życie i działalność znalazły głębokie odbicie na monasterach rosyjskich, szczególnie w rozwoju starczestwa Pustelni Optińskiej. Kult świętego koncentruje się w Rumunii i słowiańskim obszarze kulturowym. W modlitwach wierni wzywają go jako obrońcę przed najazdem innowierców.

Ikonograficzne przedstawiania Paisjusza dają się łatwo rozpoznać. Jest na nich starym mężczyzną w ciemnych mniszych szatach, niekiedy w czarnym kłobuku na głowie. W dłoniach trzyma zwój lub czotki. Od innych wizerunków świętych mnichów wyróżnia go dosyć długa i szeroka, siwa broda oraz długie, również siwe wosy, spadające licznymi kosmykami na ramiona.